zaterdag 5 december 2015

De God in ons allen




DE GOD IN ONS ALLEN

- Bedenkingen bij een klimaattop -


# Moeders wil is wet

Van oudsher wordt de filosofie de moeder van de wetenschappen genoemd, maar deze eretitel komt eigenlijk toe aan de natuurkunde. Naast kennis over de natuur, schenkt deze moeder ons namelijk ook:

- kennis over het na-turen
- kennis over het natte uur

Een moeder die van alle markten thuis is en meer te bieden heeft dan je op grond van haar naam zou vermoeden. De vraag is of zij, zoals veel moeders, ook de baas is in huis. Is haar wil wet?

Volgens Barbara Debusschere wel. In De Morgen van 29 November jongstleden, schreef zij:

"Besparen we onszelf de meest vernielende effecten van een ontwrichting die bijna iedereen bedreigt, of kiezen we ervoor domweg door te gaan met ons enige huis opbranden? Ons antwoord moet nu vallen, want hierna nemen de wetten van de natuurkunde het over en hebben we niet meer te beslissen."

Barbara ...
Vernielende effecten en ontwrichting. Als het niet over de islam gaat, zal het wel over het klimaat gaan, want over die twee zaken gaan tegenwoordig nagenoeg alle discussies. Het zal duidelijk zijn dat Barbara in de discussie aan de kant staat van de alarmisten: de 'we' in haar tekst zijn de politici die in Parijs samen komen voor een zogenaamde klimaattop, alwaar ze tot een akkoord hopen te komen. Barbara spoort ze aan om haast te maken met dat akkoord, want als ’we’ nu niets doen, nemen natuurwetten het van 'ons' over en zijn we de klos.

Het vreemde is dat je uit haar tekst zou kunnen opmaken dat Barbara denkt dat de wetten van de natuur pas in werking treden indien er in Parijs geen akkoorden worden gesloten. Hoe zit het dan nu met die wetten? Zijn ze tijdelijk buiten werking gesteld? Vermoedelijk bedoelt ze iets heel anders (ik kom daar nog op terug), maar niettemin: Wat zijn dat nu eigenlijk, die natuurwetten, of zoals zijzelf het uitdrukt: de wetten van de natuurkunde?


# Natuurwetten bestaan niet

Ik heb eens een lezing bijgewoond van de bekende astrofysicus Vincent Icke. Die wist zijn gehoor - bestaande uit studenten aan een Technische Universiteit plus genodigden - te verbluffen met de mededeling:

"Natuurwetten bestaan niet."

Natuurwetten zijn niets anders dan regelmatigheden die natuurkundigen hebben vastgesteld, aldus de astrofysicus. Het woord ’wet’ was misleidend, want een wet veronderstelt een wetgever, en in de natuur had niemand het voor het zeggen. De Wet van Archimedes werd zo genoemd omdat hij als eerste had vastgesteld dat als een lichaam geheel of gedeeltelijk wordt ondergedompeld in een vloeistof, een opwaartse kracht ondervindt die gelijk is aan het gewicht van de verplaatste vloeistof. Omdat hij de ontdekking deed, en het verschijnsel treffend had verwoord, droeg de ’wet’ zijn naam. Hij had de wet niet uitgevaardigd, zoals Halley enkel het gedrag van de naar hem genoemde komeet had beschreven, maar de komeet niet door het universum had gestuurd.

Vincent ...

# De God in ons allen

Het toeval wilde dat korte tijd na de lezing van Icke een forumdiscussie bijwoonde over het bestaan van God en alles wat daarmee samenhing. Er waren vier deelnemers, maar de discussie werd volledig gedomineerd door twee van hen, de bioloog Maarten 't Hart en de econoom en publicist Eduard Bomhoff (hij zou korte tijd daarna minister van volksgezondheid worden in het eerste kabinet Balkenende). Maarten en Eduard zijn beiden opgevoed in een strengprotestants milieu en zelfs enige tijd jeugdvrienden geweest, maar Maarten viel van zijn geloof en Eduard niet. Toen de discussie dreigde te ontsporen (Eduard begon gevaarlijk rood aan te lopen) wilde Maarten zijn vroegere vriend wel enigszins tegemoet komen: Goed, het bestaan van een God kon hij zich nog wel voorstellen, maar geloofde Eduard echt dat Jezus was opgestaan uit het graf? Dat was namelijk compleet in strijd zijn met al onze kennis van de natuur. Bomhoff liet zich niet uit het veld slaan. Ja, hij geloofde dat echt, de natuurwetten waren immers ingesteld door God, en aangezien Hij ze had ingesteld, moest Hij ook in staat worden geacht om ze tijdelijk op te heffen. En dat had Hij blijkbaar gedaan, op die bewuste vrijdagmiddag in het jaar 33.

... en Eduard
Het lijkt onwaarschijnlijk dat Barbara gelooft dat God de natuur voor even op non-actief heeft gesteld, zodat wij het nodige onderhoud kunnen plegen. Het geloof van Eduard Bomhoff deelt ze vermoedelijk niet. Wat ze wil zeggen is dat het vijf voor twaalf is, of zelfs al later: de wereld staat op het punt om onleefbaar te worden, en dit is onze laatse kans om handelend op te treden. Met geloof, zo zal ze verklaren, heeft dat alles niks te maken, haar beweringen hebben een onwrikbare wetenschappelijke basis. Toch laat haar boodschap zich gemakkelijk herleiden tot een religieuze onheilstijding. Mensen die aanbellen met de boodschap dat de wereld naar de verdommenis gaat, sporen hun gehoor altijd aan om zich zo snel mogelijk te bekeren, dat wil zeggen: nu, nu het nog kan, niet over een paar jaar, want dan is het onherroepelijk te laat. Uiteindelijk zijn we allemaal kinderen die een onheilspellende religieuze taal spreken. De God in ons allen. En vroeg of laat krijgt een van ons gelijk, want ooit zal de wereld vergaan.

Op naar de Klimaat-Top!


http://www.demorgen.be/opinie/ons-antwoord-moet-nu-vallen-hierna-nemen-de-wetten-van-de-natuurkunde-het-over-b64adbc7/