De Bom van Bergamo

De Bom van Bergamo

De voetbalwedstrijd die nooit gespeeld had mogen worden

Carnaval viel dit jaar - net als in alle andere jaren – zeven weken voor Pasen, toch had Carnaval dit jaar niet ongelukkiger kunnen vallen. Volgens Professor dr. Streeck van het Instituut voor Virologie van de Universiteit Bonn, was de zware uitbraak in de gemeente Gangelt (Noordrijn-Westfalen, niet ver van de Nederlandse grens) te wijten aan een carnavalszitting. Streeck deed uitgebreid onderzoek bij de zwaarst getroffen gezinnen, en kwam tot de conclusie dat Covid-19 geen contactbesmetting is. De grote besmettingshaarden zijn volgens hem ontstaan op plaatsen waar veel mensen voor langere tijd samen kwamen, zoals après-ski-feestjes in wintersportplaatsen, de carnavalszittingen in Duitsland en andere landen, of – het geval van de zwaar getroffen stad Bergamo – een druk bezochte voetbalwedstrijd.

Prof. dr. Hendrik Streeck

Ik weet niet of de Duitse professor gelijk heeft (er is kritiek gekomen op zijn methodologie), maar er zijn meer mensen die hebben gewezen op de wedstrijd die hij in gedachten had, Atalanta Bergamo – FC Valencia, gespeeld op 19 februari jl. in het kader van de Champions League. Fabiano Di Marco, hoofd van de dienst longziekten in het ziekenhuis Papa Giovanni XXIII in Bergamo, heeft de wedstrijd al getypeerd als een biologische bom: de wedstrijd is volgens hem de belangrijkste reden dat het virus zich in de regio Lombardije, en dan met name de stad Bergamo, zo snel heeft kunnen verspreiden. 

De tragiek rond deze wedstrijd is nauwelijks te vatten: Bergamo had maandenlang naar het evenement toegeleefd, het moest een hoogtepunt worden in de geschiedenis van de stad. Bergamo is een kleinere stad in het noorden van Italië en de plaatselijke voetbalclub, Atalanta, heeft altijd in de schaduw gestaan van clubs als Internationale en AC Milan (beide uit Milaan) en Juventus (Turijn). Dit jaar plaatste het nietige clubje zich echter voor het miljoenenbal van de Champions League – reeds een geweldige prestatie – en tot veler verrassing overleefde het daarin ook nog de groepsfase. Een wonder, een sprookje …

Voor de Achtste Finale werd de ploeg uitgeloot tegen FC Valencia. Omdat de stad Bergamo niet over een geschikt stadion beschikt, werd de ‘thuiswedstrijd’ gespeeld in Milaan, in het legendarische stadion dat officieel de naam draagt van Giuzeppe Meazza, maar door iedereen liefkozend ‘San Siro’ wordt genoemd (*1). 44.000 Bergamezen wilden geen seconde missen van de grootste wedstrijd in de historie van hun club en reisden per auto, bus of trein naar Milaan, naar San Siro, naar de wedstrijd die uitgroeide tot een enorme triomf: Atalanta verpletterde de tegenstander op deze gedenkwaarde avond in februari met 4-1. Er leek maar geen einde te komen aan het sprookje …

Maar toen kwam Corona ...

Wie de Italianen – en met name de Italiaanse voetbalfans, de zogenaamde tifosi – een beetje kent, weet hoe overwinningen, en zelfs doelpunten worden gevierd (*2). Voetbal is geen sport in Italië, maar religie: veel Italianen hebben letterlijk een schrijn voor hun club. Doelpunten en overwinningen worden gevierd door elkaar te bespringen, te knuffelen en te zoenen, steeds weer, krankzinnig van geluk en enthousiasme. Voor, tijdens en na de wedstrijd moet het onder de tifosi van Atalanta een zweterige, lallende, klamme en kleffe bedoeling zijn geweest. Betere omstandigheden kan een virus zich bij wijze van spreken niet wensen. 

De return in Valencia is inmiddels gespeeld … voor een leeg stadion. Zoals verwacht plaatste Atalanta zich voor de volgende ronde. Het sprookje gaat verder, maar de grootste wedstrijd in de geschiedenis van de club, is waarschijnlijk ook de meest dramatische, een wedstrijd die nooit gespeeld had mogen worden.

Noten:
* (1) San Siro - Het stadion is de thuishaven van beide Milanese clubs, Inter en Milan. De naam San Siro verwijst naar de wijk waarin het stadion ligt. Na één van de vele verbouwingen, in 1979, werd de naam van Giuseppe Meazza aan het stadion verbonden. Meazza was een international die voor beide Milanese clubs uitkwam. Volgens Desmond Morris (The Soccer Tribe) behoort het stadion tot het kwartet meest historische voetbaltempels op aarde: Wembley, Maracana, Nou Camp en San Siro

* (2) Tifosi - De herkomst van de term is enigszins duister. Sommige taalkundigen hebben de term herleid tot Oud-Griekse termen die verwijzen naar de vreugdevuren die supporters in de oudheid ontstaken na sportieve successen van atleten uit hun stad. Vaker wordt tifosi echter herleid tot typhus en zou dan verwijzen naar de koortsachtige opwinding van de supporters tijdens de wedstrijden

San Siro toen (jaren '60)

Giuseppe Meazza nu