zaterdag 11 mei 2013

Limburgs Milaan





Loeënde klokke van Limburg mie landj
Loeënde klokke versjterke de bandj
laot ös éns heure, waat sjteit te gebeure.
Loeënde klokke van Limburg mie landj
Bim Bam, Bim Bam, klokke van Limburg mie landj

Tussen Limburg en mij is het eigenlijk nooit wat geworden. Het land, de mensen, het dialect, ik vind alles even prachtig, maar ik blijf me er een vreemde voelen. Hoewel ik het grootste gedeelte van mijn leven heb gewoond op een steenworp afstand van de Limburgse grens, heb ik het Limburgse dialect altijd één van de lastigste gevonden. Ik versta de mensen vrijwel overal, maar in Limburg versta ik zelfs de uitleg van iemand die me de weg wijst meestal verkeerd. Misschien spelen de overeenkomsten met het Brabants dialect dat ik als kind leerde spreken me parten: Duits heb ik om die reden ook altijd lastiger gevonden dan Frans. Bij Frans begin je vanaf nul, bij Duits heb je, net als bij het Limburgs, af te rekenen met allerlei valse vrienden. Loeënde klokken van Limburg mie landj. Ik begreep dat het niet om loeiende maar luidende klokken ging, maar op een ander punt ging ik de mist in: Ik heb altijd gedacht dat de zanger het had over de klokken van Limburgs Milaan.

Zoals mooie vrouwen vaak zeggen als ze iemand afwijzen: het ligt niet aan jou, het ligt aan mij, zo heb ik het gevoel dat het aan mij ligt dat Limburg nooit echt mie landj is geworden. Limburgers zijn ware levensgenieters, ze zijn trots op hun geboortegrond en bezingen graag de schoonheid ervan. Het bekendste Limburgse lied is waarschijnlijk Wie sjoen os Limburg ist. De grootste Limburgse komiek aller tijden, Toon Hermans (net als de zanger Frits Rademacher geboren in Sittard) stond bekend om zijn levenslust: Ik heb het leven lief! Een dergelijke vrolijkheid en levenslust kan ik niet opbrengen. Hoewel ik wel kan lachen om Toon Hermans, heb ik meer affectie met de humor van Woody Allen. Net als hij zit ik regelmatig uit te tellen hoeveel jaar ik onder de gunstigste omstandigheden nog te leven heb. Zo weinig maar? Eigenlijk kan ik beter meteen doodgaan, dan ben ik af van al dat getob.

Hoe komt iemand op het idee van een Limburgs Milaan? Het heeft misschien iets te maken met een ongelukkige verkering met een Limburgse schone: die woonde in Geleen (vlak bij Sittard) en na het eerste bezoek aan die stad, vroeg de hele familie me wat ik vond van 'de wereldstad'. Wereldstad, Geleen? Waarom werd Geleen de wereldstad genoemd? Dat viel niet uit te leggen, je moest dat aanvoelen. Enfin, de verkering liep op niets uit (ik was eigenlijk verliefd op haar zusje, niet op haar), maar het idee van een wereldstad midden in het Limburgse land is altijd blijven hangen. Ik veronderstelde dat er een dorpje was dat het Limburgse Milaan werd genoemd, zoals San Gimignano soms het Italiaanse Manhattan wordt genoemd. De Middeleeuwse woontorens van San Gimignano lijken vanuit de verte op de wolkenkrabbers van New York en ik veronderstelde dat er tussen het bronsgroen eikenhout een dorpje lag verscholen met een gigantische kerk, met een klokkenspel dat even hard tekeer ging als het klokkenspel van de Milanese Dom: Bim bam, klokken van Limburgs Milaan.

Ook de volgende versregel heb ik trouwens altijd verkeerd verstaan:

Loeënde klokke versjterke de bandj

Ik verstond:

Bim bam, klokken versterken de boing.

Het leek me zo logisch: kerkklokken bimbammen zo luid dat ze op kilometers afstand te horen zijn, iets moet het geluid versterken, waarschijnlijk is het de vorm, of het materiaal van die klokken zelf: ze  versterken de boing. In plaats daarvan versterken ze blijkbaar de band. Welke band? En hoe versterken ze die? Dat valt niet uit te leggen. Dat moet je aanvoelen, en om dat aan te voelen, moet je Limburger zijn. Een wereldgast (1)


Het Italiaanse Manhattan


Noot:

* (1) Vermoedelijk gebruik(t)en de inwoners van Geleen de term 'wereldstad' niet in de betekenis die Wiki eraan geeft: 'een stad die een directe en wezenlijke invloed op de wereldpolitiek heeft door sociaal-economische, culturele en/of politieke middelen', maar had 'wereld-' in de eerste plaats de betekenis van 'geweldig', net als in wereldgoser, wereldgast, wereldgoal. Waarschijnlijk komt dit gebruik uit het Duits. Duitsers hoor je namelijk vaak dingen zeggen als 'Wir gehen nach Hamburg, eine Weltstadt!', waarmee ze dan bedoelen dat Hamburg van alle uitgaansgemakken is voorzien, derhalve een stad is waar je prima de beest kunt uithangen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten